Ναοί -Αξιοθέατα

ΝΑΟΙ ΤΟΥ ΔΙΣΠΗΛΙΟΥ

1. Εκκλησία της Αναλήψεως

Ο κ. Ν. Παπαϊωάννου (δάσκαλος) στην εφημερίδα  «ΤΟ ΔΙΣΠΗΛΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΑΣ» αναφέρεται σε μια παράδοση σχετικά με το κτίσιμο της εκκλησίας.

Η παράδοση αναφέρει ότι η εκκλησία κτίστηκε από έναν Τούρκο. Αυτός έστελνε το βοσκό του να βόσκει τα πρόβατα του στην περιοχή «νησί».

Εκεί φανερώθηκε στο βουνό η Αγία Ανάληψη και του είπε να πει στο αφεντικό του να χτίσει την εκκλη­σία της Αναλήψεως. Όταν ο βοσκός είπε αυτά που έγιναν στον Τούρκο εκείνος θύμωσε και τον χτύπησε.

Έπειτα πήγε ο ίδιος να βοσκήσει τα πρόβατα του στο «νησί». Φανερώθηκε και σ' αυτόν η Αγία Ανάλη­ψη και τον τιμώρησε για την απιστία του. Έμεινε αναίσθητος για τρεις μέρες. Όταν συνήλθε έγινε Χρι­στιανός, έχτισε την εκκλησία και την ονόμασε Αγία Ανάληψη.

Την ημέρα της Αναλήψεως το χωριό μας εορτάζει και δέχεται πλήθος επισκεπτών και προσκυνητών. Απ' τις αρχές του αιώνα μάλιστα έχει καθιερωθεί να τελεί­ται και πανήγυρις.

Τις πρώτες γραπτές μαρτυρίες για την εορτή της Αναλήψεως μας τις δίνει η εφημερίδα «ΚΑΣΤΟΡΙΑ» του Ιω. Βαλαλά και αξίζει να τις παραθέσουμε για να ξανα­ζωντανέψουμε το κλίμα εκείνης της εποχής.

Στο βιβλίο του καθηγητή Ν. Μουτσόπουλου, διαβάζουμε:

«Κοντά στήν είσοδο του τείχους βρίσκεται το εκ­κλησάκι της Αναλήψεως, πού χτίστηκε στά τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας επάνω, πιθανότατα, στά ε­ρείπια αρχαίου ναοΰ. Στό ναό, γράφει ό Π. Τσαμίσης (Ή Καστοριά καί τά μνημεία της, Αθήναι 1949, σ. 162), υπάρχει άντιμήνσιον μέ τήν επιγραφή: «Έν τω... όρει του Άθωνος παρά Παρθενίου μονάχου εξ Έλα-σώνος της Ελλάδος 1780».

 Η Ανάληψη όπως είναι σήμερα!

Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΗΣ -Γραπτές μαρτυρίες από έντυπα εποχής (διασκευή)

«Πρωτοφανής σε  κίνηση και ζωηρότητα υπήρξε ο φετινός εορτασμός της εορτής της Αναλήψεως. Αυτό ήταν φανερό από την παραμονή αν έβλεπε κανείς  τους φούρνους, όπου γίνονταν κοσμοχαλασιά με τους ταβάδες και τις πίτες.

Την Πέμπτην τα καράβια μετέφεραν  πλήθος προσκυνητών στο  "νησί" των Δουπιάκων. Τέτοια δόξα η λίμνη πιθανόν να μην είδε ξανά, διότι νόμιζε κανείς ότι έπλεε σ'  αυτήν ολόκληρος στόλος  100 και πλέον καραβιών. Η γιορτή του Νησιού δεν είχε τη ζωηρότητα των προηγούμενων ετών, διότι οι Δουπιακιώται (Δισπηλιώτες) και οι Σδραλτσινοί (κάτοικοι του χωριού "Αμπελόκηποι" ), οι οποίοι δίνουν κίνηση ,δεν συμμετείχαν στεναχωρημένοι για την πρωτοφανή πανωλεθρία την οποία έπα­θαν  οι αγροί τους την παραμονή από χαλάζι.

(Έφ. «ΚΑΣΤΟΡΙΑ» του Βαλαλά, ΠΕΡΙΟΔ. Β7ΕΤΟΣ Β' Κυριακή 7 Ιουνίου 1924 Αριθ. 70).

II

«Πρωτοφανής σε  κίνηση  και ζωηρότητα η πανήγυρις του ναού των Δουπιάκων. Χάρις  στον ωραίο καιρό και λόγω του ανοίγματος του νέου δρόμου διάμέσου  των αμπελώνων της Πέτρας τα αυτοκίνητα από  νωρίς άρχισαν να μεταφέρουν πανηγυριστές, ενώ και τα καράβια κατάμεστα και αυτά προς το νησί έπλεαν.

Οι Δουπιακώτες  δεν θυμούνται παρόμοια κίνηση. Καθ' όλην την ημέραν η πανήγυρη έγινε  με τάξη  και ευθυμία. Η  κοσμοπλημμύρα αραίωσε το απόγευμα..... (Εφ. «ΚΑΣΤΟΡΙΑ» του Βα-λαλά, Περ. Β7Έτος Ε' Κυριακή 5 Ιουνίου 1927, Αριθ. 222).

Ατύχημα την ημέρα της Αναλήψεως (1929)

«Μόλις μεταδόθηκε  η είδηση του δυστυχήματος (το βαποράκι του Μπίβουλα με πλήθος κόσμου την Πέμ­πτη —7:40 π.μ.— ανετράπη στα Πετσιά - 7 θύματα) .Στο  νησί των Δουπιάκων η πανήγυρη διαλύθηκε και το απόγευμα όλοι επέστρεψαν στα ίδια με ένα βαθύ πένθος στην ψυχή τους, άλλοι με αυτοκίνητα και άλλοι πεζοί». (Εφ. «ΚΑΣΤΟΡΙΑ» του Βαλαλά ΠΕ-ΡΙΟΔ. Β/ΕΤΟΣ Ζ Κυριακή 16 Ιουνίου 1929, Αριθ. 327).

2. Εκκλησία του Αγίου Νικολάου

Τυπικά είναι ο ενοριακός ναός του χωριού. Η εκ­κλησία του Αγίου Νικολάου βρίσκεται ψηλά στο βουνό, κάτω από το «Ντούχλο» και ιδρύθηκε το έτος 1897!

Σε μια αίθουσα της εκκλησίας παλιότερα φυλάσ­σονταν τα κόκκαλα των νεκρών σε οστεοθήκες και οι συγγενείς κάθε φορά που πήγαιναν άναβαν κερί στη μνήμη τους.

Αργότερα τα οστά των νεκρών μεταφέρθηκαν στο νεκροταφείο του χωριού στη θέση «Αλατΐστρα». Από τότε όμως η εκκλησία του Αγίου Νικολάου έχει συνδε­θεί με το θάνατο και όταν πεθαίνει κάποιος οι καμπά­νες της εκκλησίας αυτής χτυπούν πένθιμα και ειδοποι­ούν το χωριό.

3. Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου

Σύμφωνα με μαρτυρίες πριν χτιστεί η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου υπήρχε στη θέση της ένα μικρό εκκλη­σάκι. Από το εκκλησάκι αυτό έβγαινε νερό και πίστευαν ότι γιάτρευε τις αρρώστιες.

Το 1953 χτίστηκε η εκκλησία του Αγ. Αθανασίου από τον Μητροπολίτη Νικηφόρο και με δαπάνες της Ζωής Τράντου.

Το 1991 γκρεμίστηκε για ν' ανεγερθεί νέος Ιερός Ναός. Πράγματι πυργώνεται τώρα ευμεγέθης, τρισυπόστα­τος ναός, σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής με τρούλλο και υπερυψωμένο καμπαναριό.